Lexime

Një letër për burrat talebanë që më dëbuan nga shtëpia ime

Muaj pas pushtimit të Afganistanit nga talibanët, një grua që ishte në “listën e vrasjeve” u detyrua të ikte dhe tani vajton për gjithçka që ka humbur.

Talibanë,

Unë jam larg nga ju tani. Rreth meje shoh fytyra të reja, të ndryshme nga fytyra ime, fytyra nga shumë vende. Dhoma në të cilën ndodhem është e mbushur plot, është e nxehtë dhe e mbushur me erën e qindra të huajve. Gruaja që kam përballë është e dëshpëruar. Ajo po kruan bërrylin e saj, duke ekspozuar një krah të bukur. Flokët e saj janë të yndyrshëm dhe ajo po shikon nga unë. Pse po vazhdon të më shikojë mua? Nuk më pëlqen kjo gjë.

Burri i ulur pranë meje ka një frymëmarrje të zhurmshme. Ai po e mbështet krahun e tij në mbështetësen e karriges që ndodhet mes nesh. Është shumë afër meje. Ata thonë se ky është “orientim” për tu vendosur në Kanada. Pothuajse mund ti dëgjoj ata duke biseduar, por zërat e tyre janë të turbulluar dhe të paqartë. Ata po na tregojnë për motin i cili është ndryshe nga ai në Afganistan. Përveç tij, rrugët, dyqanet, ushqimi, kultura dhe besimet e tyre janë ndryshe nga ato tonat.

Tani, jam duke djersitur. Zemra ime po rrah fort, po godet vrullshëm gjoksin tim. Në kokën time po dëgjoj një zile me zë të lartë e cila më bën të qohem nga karrigia për të shkuar në tualet. Edhe tualeti është ndryshe. Fytyrat që ngjasojnë me timen, fytyra të cilat do të më qetësonin, ato të cilat i njoh – të familjes dhe miqve të mi – kanë mbetur pas në vendin që na keni pushtuar.

Unë jam një grua afgane. Kam qenë gazetare. Isha e suksesshme. Unë e mbaja familjen time dhe kisha miq që më mbështesnin. Tani, ndodhem qindra milje larg nga gjithçka që kam njohur. Jam duke qëndruar në këtë vend për muaj të tërë dhe është vend i bukur. Mund të shoh malet nga dritarja dhe ndjej paqe. Por, kam të njëjtat rroba me të cilat dola nga shtëpia. Ndonjëherë, nëse iu marr erë rrobave, e ndjej ende erën e shtëpisë. Kjo erë më ndjek nga pas dhe nuk mund të vazhdoj para.

Afganët kanë vuajtur për 40 vite. Nëna dhe babi im kanë vuajtur për 40 vite. Kanë ikur nga atdheu i tyre dhe janë kthyer përsëri. Unë jam 24 vjeçare dhe tani po e kuptoj se kam vuajtur për 24 vite. Kjo për shkak të humbjes së madhe që po ndjej tani. Pas 20 vjetësh ju keni pushtuar përsëri Afganistanin, duke bërë që mijëra njerëz të lënë atdheun e tyre dhe të ikin nga ju, përfshirë këtu edhe mua. Na keni kthyer prapa në kohë. Arritjet tona nuk kanë më vlerë në Afganistan. Unë isha personi i fundit që vendosa të largohesha. Po shpresoja që nuk kisha nevojë ta bëjë një gjë të tillë. Por, ju më detyruat.

Unë isha pjesë e një prej listave tuaja vitin e kaluar – “lista e vrasjeve” të talibanëve, kështu e quanin. Nëna ime shqetësohej se ju do të më gjenit dhe do të më vrisnit. Ajo më tha se duhet të largohesha. Më tha se nuk kisha nevojë të shqetësohesha për të dhe për vëllezërit e motrat. Gjithçka do të jetë në rregull, më tha ajo. Por, kam humbur besimin dhe nuk po i përdor aftësitë për të cilat kam punuar kaq shumë. Më duhet të veproj në bazë të informacionit që më japin në këtë “orientim”. Por, e kam të vështirë të përqendrohem. E kam të vështirë të dëgjoj. Më duhet të ndërtoj një jetë krejtësisht të re. Por, nuk po bëj asgjë përveçse po rri e ulur në një vend, si e ngrirë.

Afganët janë të aftë, të talentuar, inteligjent, të guximshëm, punëtorë të zellshëm dhe njerëz të sjellshëm. Afganët janë krenarë dhe meritojnë mundësinë që të jenë në gjendje të mbrojnë familjet e tyre. Disa të tjerë, njëlloj si unë, kanë udhëtuar në vende të reja, duke lënë atdheun e tyre për të krijuar një jetë të re, sepse nuk kemi zgjidhje tjetër. Por pyes veten nëse të tjerët po ndihen njëlloj si unë dhe nuk dinë se si të krijojnë një jetë të re.

Talibanë, jam shumë larg nga ju tani. Por, ende nuk mund të tregoj emrin apo fytyrën time për shkak të atyre që lash pas. Gushtin e vitit të kaluar, shoqja ime e ngushtë ishte me mua në aeroportin e Kabulit me vizë në dorë. Ajo ishte gazetare poashtu dhe plotësuam dhe dorëzuam aplikimin së bashku. Kishim bërë plane së bashku. Por, nuk u larguam nga Afganistani së bashku. Ajo mbeti atje. Pse u largova unë? Pas shumë orësh dhe përpjekjesh, ajo u fut në kanalin e aeroportit. Njëlloj si unë. Për një moment, ajo ishte aq afër. Njëlloj si unë. Por, ajo nuk arriti në aeroport. Ajo nuk arriti ta kalonte portën. Ajo nuk arriti të siguronte veten e saj.

Unë kalova dhe fluturova për në Kuvajt, e vetme. Jam shumë me fat. Këtë gjë ia kujtoj vetes çdo ditë. Jam falënderuese për njerëzit nga e gjithë bota, të cilët të shtyrë nga dhembshuria, po mbështesin afganët me aplikimet për viza dhe po na mbështesin kur mbërrijmë në vende të reja. Por, humbja, faji, dështimi dhe zemra e thyer nuk po shkoqen nga unë, për faktin se ajo ishte shumë afër për të kaluar portën, por nuk ia doli. Përgjatë viteve ne bënim gjithçka që bashku. Shtëpia e saj ishte si e imja dhe anasjelltas. Tani, që të dyja jemi pa shtëpi. Ajo nuk është e sigurt.

Larg kaosit shkatërrues në aeroport, ju u vendosët në kryeqytet. Për herë të parë po shihja se si do të vendosni të qeverisni këtë herë. A do të ishte njëlloj si në kohën e nënës time? Të gjithë i kishin sytë nga ju. Të gjithë donim të dinim planin tuaj. Çfarë planifikoni për vendet tona të punës dhe ekonominë tonë? Cili ishte plani për gratë? Për gazetaret afgane?

Afganët janë zhgënjyer kaq shumë. Jemi zhgënjyer nga Amerika dhe nga ju. Sepse tani po ju shohim në dritën e vërtetë. Ju nuk keni asnjë plan për ne dhe nuk na lejoni që ne të bëjmë plane. Tashmë në krahina, zërat e miqve dhe kolegëve të mi po shuhen. Gazetarët afganë janë të rrezikuar për të vazhduar punën e tyre. Edhe ata më të ndriturit dhe më të guximshmit kanë nevojë për mbrojtje. Gazetarët e huaj kanë qasjen më të madhe në raportimin e rasteve. Por, fillimisht ata duhet të dëgjojnë afganët, sepse është radha e tyre për të folur. Le ti shpërndajmë zërat dhe fjalët e tyre në mënyrë të sigurt dhe me dinjitet.  

Shoqja ime vazhdon të raportojë, por fshehurazi, në kanalet private të Telegramit. Jam e shqetësuar për të, por e di se ajo nuk do të ndalet së raportuari. Ajo është gazetare dhe pasioni i saj është të tregojë storien e afganëve. Atë ditë në aeroport, gjersa po kthehej me makinë në shtëpinë e saj, më dërgoi një mesazh: “Nesër është ditë e re dhe unë do të provoj përsëri”. Ajo ka shpresë se do të gjejë një mënyrë për tu bashkuar me mua. Unë do të përpiqem të jem e fortë me gjithë energjinë që kam, të jem e fortë për të. I dërgoj email-a çdo ditë në përpjekje për ta ndihmuar të gjejë një rrugëdalje.

Por, gjithashtu i tregoj se çdo ditë përballem me sfida. Nuk i tregoj se ka raste kur mbyllem në tualet. Tani, ka pesë minuta që jam në tualet. E njëjta pyetje më sillet në kokë: pse u largova unë?

Lynzy Billing

E përktheu: Greta Avdyli

Tekstin origjinal mund ta gjeni në: https://www.aljazeera.com/features/2022/5/4/a-letter-to-the-taliban-who-drove-me-from-my-home