Propozimi për ndryshimin e moshës minimale për martesë nxiti debat të ashpër publik në Nepal

Në Nepal ka shpërthyer një debat i ashpër publik pas propozimeve për të ndryshuar ligjin aktual që ndalon martesat nën moshën 20-vjeçare. Aktivistët për të drejtat e njeriut dhe organizatat që punojnë për barazinë gjinore paralajmërojnë se çdo ndryshim në këtë ligj mund të hapë rrugë për rritje të martesave të fëmijëve, veçanërisht të vajzave në zonat rurale dhe ato nga komunitetet e margjinalizuara.

Në mbështetje të qëllimit të saj për t’i dhënë fund martesës së fëmijëve deri në vitin 2030, qeveria Nepaleze ngriti zyrtarisht moshën minimale për martesë nga 18 në 20 në vitin 2017. Ata që zbulohen se shkelin ligjin mund të përballen me deri në tre vjet burg dhe gjoba deri në 10,000 rupi nepaleze (rreth 73 $).

Megjithatë 15 janar 2025 një nënkomision parlamentar brenda Dhomës së Përfaqësuesve rekomandoi uljen e moshës ligjore përsëri në 18 vjeç.

Mbështetësit e ligjit për të ulur moshën argumentojnë se “ai do të ndalonte burgosjen e burrave të pafajshëm për t’u martuar nga dashuria”.

Të tjerë, duke përfshirë grupet e të drejtave të njeriut, kolektivët e avokimit të grave dhe vajzat adoleshente të intervistuara nga Al Jazeera, thonë se rekomandimi është krijuar vetëm për të mbrojtur burrat.

Por kritikët e kësaj nisme e shohin ndryshimin si një hap prapa. Ata theksojnë se në një shoqëri ku normat patriarkale janë ende të forta dhe vajzat përballen me presion të vazhdueshëm për t’u martuar herët, ulja e moshës ligjore do të përkeqësojë situatën dhe do të legjitimojë më tej martesat e hershme.

Edhe pse e kundërligjshme që nga viti 1963, martesa e fëmijëve është praktikë gjerësisht  e pranuar ndër breza në Nepal, veçanërisht në komunitetet rurale ku jeton 78% e popullsisë Himalayan. Sipas UNICEF, ka më shumë se pesë milionë fëmijë që janë bërë nuse në Nepal, ku 37% e grave nën moshën 30 vjeç janë martuar para ditëlindjes së tyre të 18-të.

Një prej zërave të fuqishëm kundër këtij ndryshimi është organizata Girls Not Brides, e cila paralajmëron se çdo përpjekje për të harmonizuar ligjin me standardet ndërkombëtare duhet të bëhet me kujdes, duke marrë parasysh realitetin social të vendit dhe ndikimin e drejtpërdrejtë tek vajzat.