“Çka nëse gratë do kishin udhëhequr botën?”, pyet artistja feministe Judy Chicago

“Çka nëse gratë do kishin udhëhequr botën?” pyet Judy Chicago. Këto fjalë janë të shënuara në një sixhade të vendosur në ekspozitën e saj në New York.

Sixhadeja është ngritur si një altar dhe formon sfondin e një dorëshkrimi të ndriçuar pothuajse 1000-vjeçar nga kompozitori, artisti, mistikja dhe vizionarja Hildegard e Bingen. Një grua me një liri të pashoqe për kohën e saj, Hildegard ishte në gjendje të fliste publikisht dhe të korrespondonte me Papën. Pyetja e Judy duket e madhe dhe është, disi, ende befasuese.

Judy Chicago ka kontribuar jashtëzakonisht shumë në artin feminist për gjashtë dekada. E thënë nga profesorët e saj, në fund të viteve 1950 dhe në fillim të viteve 60-ta, kontributi i grave në historinë evropiane ishte “i padukshëm”, ajo mori përsipër të gjurmonte vëllime librash nga dhe rreth grave udhëheqëse në një sërë profesionesh.

Në vitin 1970, ajo zhvilloi Programin e Artit Feminist, i pari për universitetet amerikane që filloi në Kolegjin Shtetëror Fresno në Kaliforni. Nga fundi i dekadës, ajo e kishte çimentuar emrin e saj dhe po bënte turne në The Dinner Party, një vepër arti monumentale që përfshin një tryezë trekëndore që nderon 39 gra mitologjike dhe historike në formën e mjediseve të vendeve në formë vulve. Që nga viti 2007, ajo është vendosur në Muzeun e Bruklinit, pasi u deshën 30 vjet për të gjetur një shtëpi të përhershme, shkruan The Guardian.

Nëse gratë do të udhëhiqnin botën, a do të ishin galeritë më të barabarta? Sa ndryshe do të dukej historia? Me kaq shumë materiale që rrjedhin nga kultura dominuese gjinore dhe klasore, a do të krijonin gratë një shoqëri më të ekuilibruar më të nuancuar, me gratë jo gjithmonë objekt dhe burrat jo gjithmonë autori?

Nuk është sikur gratë të mos ekzistonin si artiste. Puna e Judy jo vetëm që tregon se gratë po bënin art fuqizues shumë shekuj më parë, por gjithashtu thekson zhdukjen e tyre të mëvonshme. Nga kjo vepër lindin pyetjet tjera: “A do të mbrohej toka?”, “A do të kishte dhunë?”, “A do të ishin të butë si gratë ashtu edhe burrat?”, “A do të ishte Zoti grua?” Çikago mbulon sfera të ndryshme të feminizmit, nga mënyra se si e trajtojmë njëri-tjetrin deri tek mënyra se si e trajtojmë planetin. Megjithatë, si me gjithë punën e saj, synimi nuk është për një kulturë matriarkale dominuese, por për një kulturë të barabartë.