Nuk mund të ketë drejtësi klimatike pa përfshirjen e grave

Kriza klimatike është një nga pengesat kryesore të zhvillimit të qëndrueshëm. Stabilizimi i saj varet nga një përgjigje shoqërore, duke përfshirë këtu pjesëmarrjen e barabartë dhe të drejtën e të gjithë qytetarëve në qeverisje. Mirëpo, një gjë e tillë nuk ka ndodhur, pasi që gratë kanë qenë të nënpërfaqësuara në vendimmarrje sa i përket çështjeve klimatike.

Duhet bërë shumë më tepër për të avancuar një përgjigje të ndjeshme gjinore ndaj ndryshimeve klimatike. Përpjekjet për të përmirësuar barazinë gjinore në qeverisjen e klimës kanë vazhduar për gati një dekadë. Në vitin 2014, delegatët në COP20 miratuan Programin e Punës së Limës për Gjininë për të inkurajuar përfshirjen e më shumë grave në negociatat për ndryshimet klimatike. Por pesë vjet më vonë, në COP25 në Madrid, 60% e delegatëve të qeverisë dhe 73% e krerëve dhe nënkryetarëve të delegacioneve ishin burra.

Ky çekuilibër çoi në miratimin e Programit të Punës së Përmirësuar të Lima-s dhe Planit të Veprimit për Çështjet Gjinore. Palët u zotuan të caktojnë dhe të ofrojnë mbështetje për pikat qendrore kombëtare të gjinisë dhe ndryshimeve klimatike për negociatat për klimën dhe për zbatimin dhe monitorimin e projekteve. Megjithatë, nga viti 2019 deri në vitin 2021, gratë zinin vetëm 33% të të gjitha pozitave drejtuese në negociatat për ndryshimet klimatike dhe mekanizmat e ekspertëve, raporton Mail Guardian.

Gratë janë të prekura në mënyrë disproporcionale nga kriza klimatike, por ato janë gjithashtu agjente të rëndësishme të ndryshimit. Vendimmarrja e grave dhe përdorimi i një lente gjinore për të formësuar strategjitë e zhvillimit me nivel të ulët të karbonit do të garantojë përparimin në përpjekjet për të zbutur dhe përshtatur ndryshimet klimatike.

Costa Rica ka vendosur një rrugë të qartë drejt emetimeve neto të dioksidit të karbonit. Që nga viti 2014, më shumë se 98% e energjisë në këtë vend ka ardhur nga burime të ripërtrishme. Në vitin 2021, vendit iu dha Çmimi Earthshot për modelin e tij të ruajtjes, sipas të cilit qytetarët vendas paguhen për të ruajtur dhe restauruar ekosistemet natyrore. Suksesi i Costa Rica-s mund t’i atribuohet angazhimit të qytetarëve të saj ndaj zhvillimit të qëndrueshëm dhe përfshirjes së grave indigjene dhe rurale në përshtatjen klimatike, prodhimin e njohurive dhe përpjekjet për të forcuar elasticitetin.

Gratë indigjene dhe ato në zonat rurale janë më të rrezikuara ndaj ndryshimeve klimatike dhe degradimit të mjedisit. Iniciativa të tilla si qasja e Shoqërive të përbashkëta të Club de Madrid theksojnë se njerëzit indigjenë kanë të drejtë të përfshihen në këto diskutime dhe pranojnë se ata kanë më shumë gjasa të mbështesin dhe zbatojnë planet e ruajtjes kur investohen plotësisht në zhvillimin e tyre. Ndër të tjera, arsimi është një komponent thelbësor i vendimmarrjes gjithëpërfshirëse për klimën. Në vitin 2021, UNESCO bëri thirrje që edukimi mjedisor të jetë një komponent thelbësor i kurrikulës në të gjitha vendet deri në vitin 2025. Deklarata e Berlinit mbi Arsimin për Zhvillim të Qëndrueshëm thotë se edukimi mjedisor duhet të jetë i disponueshëm për vajzat dhe djemtë për tu siguruar që brezat e ardhshëm të kenë njohuri të mjaftueshme për t’iu përgjigjur ndryshimeve klimatike.